SON DÖNEMİN YÜKSELEN YENİ TEDAVİ TRENDİ: KÖK HÜCRE TEDAVİLERİ
” KÖK HÜCRE TEDAVİLERİYLE DAHA GENÇ BİR GÖRÜNÜM DAHA HIZLI BİR İYİLEŞME MÜMKÜN “
Dr. Zeynep Fatma Zor
Zeynep Hocam, bize biraz kendinizden faaliyetlerinizden bahsedebilir misiniz?
Ankara doğumluyum. Tüm eğitim hayatım Ankara’da geçti, Gazi Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’ni dereceyle bitirdim. Ardından aynı fakültenin Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Anabilim Dalı’nda doktora eğitimimi tamamladım ve bölümde öğretim üyesi olarak kaldım. Halen aynı kurumda öğretim üyesi olarak akademik hayatıma devam ediyorum. Bununla beraber Business Channel Türk TV’de ‘’Sağlıkla Gülümse’’ isimli bir sağlık programı yapıyorum. Dolayısıyla sık sık Ankara-İstanbul trafiği yapıyorum artık. 🙂
Kök hücre uygulamaları son dönemlerde oldukça popüler olmaya başladı biliyorsunuz, bir hekim olarak kök hücre nedir, kök hücre deyince ne anlamalıyız, bize anlatabilir misiniz?
Kök hücreler, vücudumuzdaki doku ve organları oluşturan olgunlaşmamış ana hücrelerdir. SVF (Stromal Vasküler Fraksiyon) olarak da tanımlanırlar. Büyüme, çoğalma, kendini yenileme, başka doku ve organlara dönüşme yeteneği vardır. Bu çok enteresan bir özelliktir, mesela vücudumuzdaki sinir, cilt, kas, kemik vs. gibi hücreler çoğaldıkları zaman yine kendileri gibi hücrelere dönüşürler. Ancak kök hücreler böyle değildirler, aldıkları sinyale göre farklı tipte hücrelere dönüşebilirler. Mesela bir yağ hücresi kas veya kemik hücresine dönüşebilir.
Peki kök hücre nasıl elde ediliyor?
Vücutta kemik iliğinde, kanda, yağ dokusunda, kalpte, böbrekte, karaciğerde, beyinde, dişte, pankreasta, akciğerde, over ve testislerde hatta göbek kordonunda kök hücreler bulunmuştur. Ancak kök hücrenin en yoğun olarak bulunduğu yer kemik iliğidir. Kemik iliğinden kök hücre alınması anestezi altında yapılır. Kandan da alınabilir kök hücreler ancak dolaşımdaki kan, kemik iliğine göre daha az sayıda kök hücre bulundurur. Bununla beraber, yağ hücrelerinin içinde de kök hücreler vardır. Yağdan kök hücre elde etme çok daha kolay ve daha az invaziv bir yöntemdir. Yine ufak bir anestezi altında göbekten veya kalçadan liposuction yöntemiyle alınan yağ hücreleri ayrıştırılarak kök hücre elde edilir.
Kök hücreler hangi durumlarda kullanılır?
Kök hücre tedavileri şu an pek çok hastalığın tedavisinde ve estetik amaçlı olarak kullanılmaktadırlar. Estetik amaçlı olarak yüz germe, cilt gençleştirme, kırışıklıkların giderilmesi, saç çoğaltma, dudak şekillendirme, dolgunlaştırma işlemlerinde kullanılmakta ve oldukça başarılı sonuçlar alınmaktadır. Bununla beraber kireçlenme, eklem ve kıkırdak tedavileri, kırık tedavisi, yanık ve yara tedavisi, diyabetik ayak tedavisi, iyileşmeyen yaraların tedavisi, romatizmal hastalıklar, varisler, omurga-disk problemleri gibi pek çok farklı durumda kullanılmaktadır. Özellikle ortopedide ve hematolojide sıklıkla kullanılan bir tedavi yöntemidir.
Peki diş tedavilerinde ve çene cerrahisi içinde kök hücreler kullanılıyor mu?
Kök hücre tedavileri henüz çok yeni tedavilerdir ve daha uzun araştırmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak kullanıldığı durumlarda işe yarar sonuçlar alınmaktadır. Mesela çene ekleminde problem olan, ağız açma-kapama problemleri olan hastalarda, sinir iyileşmelerinde, çene kemiğinde iyileşme problemleri olan hastalarda, trigeminal nevralji dediğimiz sinir ağrılarında, implant etrafındaki kemik iyileşmelerinde kullanılıp başarılı sonuçlar alınmaktadır. Kemoterapi-radyoterapi görmüş, çene kemiğinde bu yüzden iyileşme problemleri olan hastalarda da kemik iyileşmesini desteklemek için kullanılmakta ve başarılı sonuçlar alınmaktadır. Diş dokularının içinde de kök hücreler bulunmaktadır. Onlardan da kök hücreler elde edilip pek çok farklı alanda kullanımı ile ilgili çalışmalar devam etmektedir.
Kök hücre tedavileri pahalı mıdır?
Evet, kullanıldığı alana göre değişmekle beraber kısmen pahalı tedaviler olduğu söylenebilir. Örneğin, estetik amaçlı yapılan botoks dolgu uygulamalarına göre daha yüksek fiyatlar bildirilmektedir. Ancak şurası da bir gerçek ki kişinin kendi dokusundan alınan her türlü hücre ve doku ile pek çok farklı tedavi çok daha başarılı bir şekilde gerçekleştirilmektedir. Alerjik reaksiyon, doku uyuşmazlığı, bağışıklık sistemine ait yabancı cisim reaksiyonu, enfeksiyon gibi yan etkiler görülmez. Daha kalıcı ve uzun etkili sonuçlar elde edilir. Dolayısıyla kök hücre tedavileri pek çok farklı tedavi alternatifine göre başarılı sonuçlar vermektedir.
Kök hücre tedavileri ağrılı mıdır?
Kök hücre elde etmek için ilgili bölgeye anestezi yapılır. Kök hücre elde edildikten sonra da ilgili bölgeye verildiğinde orada bir enflamasyon oluşur. Dolayısıyla ağrı oluşabilir. Ancak oluşan ağrı, ağrı kesicilerle genelde kontrol altına alınır.
PRP tedavisi içinde kişinin kendi kanı alınıyor, PRP ve kök hücre tedavileri aynı şey midir?
Hayır, bu çok karıştırılan bir konu. PRP ve kök hücre aynı şey değildir. PRP kişinin kendi kanındaki trombositlerin ayrıştırılmasıyla elde edilir ve kök hücre içermez. Trombositler iyileşmeyi aktive eder ve hızlandırır. Halbuki kök hücreler basit bir liposuction prosedürü ile yağ dokudan alınır ve elde edilirler. Bu hücreler enjekte edildiği yerlerde ihtiyaç olan hücrelere dönüşürler. Dolayısıyla çok daha kalıcı ve etkin sonuçların elde edilebileceği bir tedavi yöntemidir.
Konudan bağımsız olarak Business Channel Türk TV’de ‘’Sağlıkla Gülümse’’ isimli bir program da yapıyorsunuz. Programın içeriği nedir, bilgi verebilir misiniz?
Evet, ilk TV program deneyimim. Tesadüfi bir şekilde başladım ama çok büyük keyifle yaptığım bir iş oldu. Amacım, bu kadar bilgi kirliliğinin olduğu bir ortamda güvenilir ve doğru bilgiyi alanında uzman konuklarla konuşup topluma ulaştırmak. Programla ilgili yorumlara baktığımda da şu ana kadar bu hedefe ulaştığımı görüyorum, çünkü şurası bir gerçek ki doğru ve güvenilir bilgiye ihtiyacı var insanların. Bu amaçla tıp ve diş hekimliği alanında pek çok farklı konuyu, özellikle hastaların bize en çok sordukları, en çok merak ettikleri konuları veya toplumda en sık görülen tıbbi sorunları konuşmaya çalışıyoruz elimizden geldiğince. Konuk seçimine bu açıdan çok dikkat ediyorum, gerçekten alanında uzman, emek vermiş, bilgi sahibi meslektaşlarımı ağırlamaya çalışıyorum. Medyanın gücünü böyle bir misyonu gerçekleştirmek amacıyla kullanmak beni de çok mutlu ediyor.