Bir girişimciyi sizlerle buluşturuyoruz. Kendisi hem akademik alandaki çalışmalarını sürdürürken bir yandan da bir ar-ge firmasında ortaklık yapıyor. Cesur girişimleri sayesinde inovasyon ve girişimcilik alanlarında büyük başarı yakaladı. Dr. Kaan Okatan. Girişimi, üretimi, inovasyonu bizlere anlattı…
Sema Baysal: Girişimcilik ve inovasyona olan ilginiz nereden başladı?
Kağan Okatan: İlgim, benim doktora çalışmamda ki tezimden geliyor. Çünkü ben o çalışmada dünyanın en inovatif firmaların özelliklerini incelemiştim. Yani bir firma inovasyondan bahsediyordu. “Bu firma çok inovatif, çok yenilikçi” diyoruz ama özellikleri neler ve bunların da ortak özellikleri var mı? Bunları incelemiştim. Daha sonra bu yönde akademik yayınlar yaptım. İlgi alanımdan olduğu için çalışmalarıma o yönde devam ettim. İnovasyon özellikle bizim ülkemiz için önemli bir nokta. Neden bizim ülkemiz için önemli? Bizim ülkemizde petrol yatakları ve değerli madenlerin devamlı çıktığı bir durum yok. Bir üretim yapmadan, bunu sunmadan, yenilik yapmadan belli bir seviye yakalayamazlar. Bu yüzden biz bunu anladık son yıllarda ama yeterli çalışmalar yok. İnovatif fikirler bulmak, bu fikirlerle ilgili çalışmalar yapmak önemli. Girişimci olmanın önemi buradan geliyor.
Sema Baysal: Çok güzel! Zaten ar-ge olmadan inovasyon da çok olabilir gibi gelmiyor bana. Ülkemizde ar-ge de çok zor değil mi?
Kağan Okatan: Çok zor bir şey çünkü bizim ülkemizde kaynaklar çok kısıtlı özellikle sermayeye erişim çok kısıtlı.
Sema Baysal: Büyük yatırımlar gerekiyor değil mi?
Kağan Okatan: Tabii gerekiyor. Özellikle bizzat biz bu işte uğraştığımız için ki bizim firmamız şu anda üniversitenin tekno-kentinde kurulmuş proje verdi. Bizim beklentimiz zaten üç beş yılda gelir elde etmek değil. Çünkü gideceğini biliyoruz ar-ge çok bir yatırım gerektiriyor. Bugün Amerika’da olsanız fikrinize kredi alabilirsiniz gerçekten mantıklı görülürse… Yani mikro kredi dediğimiz konular var. Türkiye’de zor olduğu için de gerçekten fikrinizin peşinden koşmanız, üretmeniz gibi konular zor konular ama ar-ge olmadan da kolay kolay olmuyor ama olunca da çok güzel oluyor.
Sema Baysal: Gerçekten de çok çok önemli. Peki inovasyon ve girişimcilik ikisi bir arada neden önemli? Sadece ülkemiz için değil de genel olarak neler söyleyeceksiniz?
Kağan Okatan: İnovasyon öncelikle bir icadın – bu serviste olabilir herhangi ürün de olabilir – müşteriye, kullanıcıya sunulması hayatında fark yaratması gerektiriyor. Bunu da ancak girişimcilikle yapabilirsiniz. Günümüzdeki elektrikli araçlar 1980’lerin başında tanıtıldı ama devam etmedi icat olarak kaldı. Mesela tesla bunu ticaretleştirip sunduğu zaman inovasyon oldu çünkü insanlar hayatta fark yarattı. Siz sunabildiğiniz zaman ekosistemi oluşturduğunuz zaman tabii ki inovasyon boyutu yükseliyor. Hem kazanç elde ediyorsunuz hem insanlar hayatında fark yaratıyor, bugün hepimiz akıllı telefon kullanıyoruz.
Sema Baysal: Dünya geneli için bu böyle. Ülkemiz için sanki biraz daha vahim diyebilir miyiz?
Kağan Okatan: Ülkemiz için vahim olan konu şu: Ülkemizde herhangi bir girişimde bulunmak gerçekten insanı korkutuyor çünkü insanlar pişman oluyor. Firmayı kurduğunuz anda tüzel bir şirket kurduysanız ki bu dünyanın pek çok yerinde böyle, mesela Singapur’da firmayı bir günde bile değil yarım saatte kurarsanız iki günde kapatırsınız, anonim şirketi bile olsanız. Türkiye’de tüzel bir kişilik 3-5 gün kapatamazsınız vergiler geliyor. İnovatif fikirlerin girişimleri Türkiye’de hızlı gelişmesi açısından ona uygun mevzuat gerektiriyor açıkcası. Mesela Şubat 2020 yılında ar-ge firmamızı kurduğumuzda bir de pandemiye denk geldik. Pandeminin bu kadar uzun süreceğini düşünmüyorduk. Ama o pandemide de uzaktan erişiminin yazılım tarafını yürütebildik. Üretim tarafına da donanım tarafına da götürebildik. Firmamız şu anda sağlık sektöründe de teknoloji üretiyor daha çok radyoloji üretim gerçekleştiriyor.
Sema Baysal: Peki şu an da devam ettirmekte olduğunuz projelerinizde neler var?
Kağan Okatan: Şu an başlayacağımız projeler var tamamıyla fizibilite aşamasında tasarımını yapıyoruz. Bu çalışmalarımızın içerisinde ulaşım da var, sanayinin kullanacağı birtakım öğrenmeli makine tarzı projeler de var ki hatta bizim pandemi zamanında yaptığımız bilgisayar kontrollü tezgahlar var tamamen kendimiz yaptık, öyle söyleyebilirim.
Sema Baysal: Sadece sağlık alanında değil, farklı alanlarda da projeniz var. Pandemi sürecinde radyolojik görüntüleme ile alakanız var. Bunlar çok fazla tutulmuştur değil mi?
Kağan Okatan: Tutulmuştur ama biz onu seri olarak pazara sunamadığımız için şu anda çözüm desteği verdiğimiz kurumlar ve iş ortaklamız var medikal sektörde. Çözüm desteklerimizi verdik ama kendi projemizi kendi cihazımızı henüz pazara sunmadık.
Sema Baysal: Bundan sonrasında hedefinizde neler var?
Kağan Okatan: Bundan sonrasındaki hedefimiz öncelikle firmamızı daha ileri götürmek, yeni projeler vermek, yeni bilimsel projeler yazmak ve bu tarafta çalışmak ayrıyeten kendi kariyerim için hala devam eden öğretim üyeliğim olduğu için akademik tarafta çalışmalara devam etmek, yayınlar çıkarmak. Bu sene özellikle pandemi zamanı biraz verimli oldu çünkü kitap çevirisi yapabildik. Andriy Burkov’un “100 Sayfada Makine Öğrenmesi” diye dünyanın Amazon Slabı kitabını Türkçeye çevirdik android ile anlaşarak onu yapmış olduk ve bu tip yayınlara devam edeceğiz. Kendim yazığım makaleler var kitap bölümleri var. Ama firmamızın ilk yılında ki en büyük gayreti gemiyi yürütmek.
