DEĞİŞİM SÜRECİ NE KADAR SÜRER?
Ekonomik Açıdan Neler Değişiyor?
Üretim ekonomisi pandemi ile beraber bir değişime giriyor. Pandemi bunun bitiş noktası değil, başlangıç noktası olacak. Üretim süreçlerinin değişmesi ile beraber, sevkiyat ve para süreçlerinin değişeceğine tanıklık edeceğiz. Bunun yanında, iş hayatı, eğitim, sağlık süreçlerinin de buna adapte olacağını göreceğiz.
Paranın amaç olduğu zaman ne kadar faydalı olduğunu fakat pandemi gibi dönemlerde ne kadarda önemsiz olduğunu bu iki yılda fark ettik. Önemli olan insan sermayesi. İnsana olan değerin artması ve daha iyi yetişmesi gerektiğini de anlamış olduk. Birçok devletin bu durumlara hazırlıksız ve altyapı olarak ta eksik olduğunu görmüş olduk. Buda sağlık sektörünün yıldızının parlamasına sebep oldu. Bundan sonraki süreçte hukuk ve adalet sistemi değerli hale gelecek ve yükselecek. Bunlarında bağımsız olmasını da görebiliriz. Devlete bağlı olduğu zaman bu sektörlerin nasıl sekteye uğradığı hep beraber şahitlik ettik. Bireylerin zenginleşmesinin önemini de fark ettik. Bir sonraki dönemde bu aksaklıkların giderilmesi için çalışmalar başladı bile.
Bu değişim süreci ne kadar sürer ve dünyadaki enflasyon sorunu ne zaman son bulur?
Sermaye kapital denen kısmın belli bir zümrenin elinde olmasının tabana yayılmamış olmasından kaynaklı, bu zümrenin de fiyatlar üzerinde ki manipülasyon hareketlerinin olduğunu görüyoruz. Bunun için bireylerin ve halkların zenginleşmesi bu süreçte en önemli etken. Dünyada yeteri kadar para var fakat bu dönemde daha da fazla para basıldı. Bu bireylere yansımadığı sürece kolay kolay enflasyonunda düzelmesinden bahsedemeyiz. Yani bu süreçte belli mal, gayrimenkul ve sermayeyi elinde tutan zümre fiyatları yukarı çektiği için tüm toplumu etkileyen bir enflasyon ortaya çıktı. Yani kısaca yokluk değil dağıtımla ilgili sıkıntı var. Bu sorunlar çözüldüğünde her şeyin hızlı bir şekilde düzeleceğini göreceğiz. Ekonomik sistemde elektronik ortamlarının kullanılmasının e-ticaretin kullanılmasının artması ile birlikte dünyanın değişik noktalarında üretim tesislerinin artması akabinde daha çok aktarma ve depolama alanı ihtiyacı da ortaya çıkacaktır. Deniz tren havayolu nakliyesinin ötesinde başka kavramlar hayatımıza girecek. Örnek vermek gerekirse Amerika’da saatte 1000 km hızla giden tüpler var onlar kullanılmaya başlanıldığında, aynı gün dünyanın bir ucundan diğer ucuna sevkiyatlar başlayacak. Buda bizi farklı noktalara taşıyacak.
Dünya tek bir ülke olmaya mı gidiyor? Küreselcilik bu demek mi?
Dünyadaki süreç; emek gücü, iş gücü için eğitim alan gençlerin hareket etmesi sürecinin kolaylaştırılması, eğitim ve bu gençlerin dünyanın farklı yerlerinde yetişmelerinin de kolaylaştırılması da dünyanın üretimine ve ekonomisine direk katkı sağlayacağı aşikar. Çünkü tüm bu süreç eğitimle başlar sağlıkla adaletle devam eder. Devletlerin sıkı uygulamaları politikaların gevşemesi insanların savaş sonucu zorla göç ettirilmesi değil de serbestçe hareket edecekleri bir dünya olacağı görüntüsü var.
Elektirikli araçlar çıktığında petrol gücünü kaybetmeye başlayacak mı? Bunu ekonomik verilerle görebilir miyiz?
Ekonomik veriler de baktığımızda petrolün yavaş yavaş piyasadan çekileceğini görebiliyoruz. Kullanımda dengeleme olacağı, bununda tüketim ve fiyatlara yansımasının on yılı bulacağını tahmin ediyoruz. Gıdalardaki ambalajlardan tutunda evde kullandığımız birçok eşyada kullanılan petrolün yavaş yavaş hayatımızdan çıkacağını düşünüyoruz. Doğal dengeler içerisinde olmak isteyen yeni bir dünya kurgulayacaklarını tahmin ediyorum. Sanki birisi stop düğmesine basmış ve bunu dengeleyin diyor. Bu kurgunun içerisinde tabi birilerinin mi yaradanın mı müdahalesi var bizde hep bunu tartışıyoruz. Ama ikaz kesinlikle yaratandan geliyor.
EKONOMİDEN HERKESİN ANLAYACAĞI BİR SÜREÇ Mİ GELİYOR?
Aslında temel ekonomik kavram alışveriş kavramı üzerinde dönen bir dünya, kurulduğundan beri aynı süreç var. Fakat ne alıp verdiğimiz konusunda değişkenlik gösteren bir süreç var. Araya para sisteminin girdiği bir dönem var. Para sistemi her yüzyılda bir değişmiştir. Bu yüzyılda da para sisteminin de değişeceğini tahmin edersek, yeni neslin bu para ve ekonomik sistemi kullanmayacağını belki de yeni bir para sistem kullanacaklarını ya da hiç paranın olmayacağı bir sistem kuracaklarını düşünüyorum. Deniz kabuğu ile başlayan bu süreç; altın, gümüş, bakır, kalay karıştırılan madenlerle devam edip günümüzde pamuk kağıt haline gelmiştir. Belki ileride bambaşka bir şey kullanacaklar. Ya da hiç kullanmayacaklar. Eski ekonomi ve süreci öğrenmeleri yeni düzen için faydalı olacaklardır.
BLOCKCHAIN TEKNOLOJİSİNİ DEVLETLER KABUL ETMEK DURUMUNDA KALDILAR MI?
Bu teknolojiyi önümüzdeki dönemde gençlerin para sistemi olarak kullanacağını düşünürsek böyle söyleyebiliriz. Biz farklı bir eğitimde büyüdük. Bizim büyüdüğümüz ekonomik sistem de kağıt ve madenlerden elde edilmiş paralar varken bu yeni sistemde sanal ortamda elde edilmiş bir parayı anlamamız da güçleşiyor. Gençlere baktığımızda sanal hayatlarda oluşturdukları hayat, oyun, düzen onları mutlu ediyor. Bu düzen içinde kendilerini eğitiyorlar. Dünya da ki bütün sistemlerde gençlere entegre olmaya çalışıyorlar. Bunun yapılmasın da çok önemli çünkü geleceği onlar yönlendirecek.
Sizce biz ülke olarak on sene sonraya hazır mıyız?
Her şeyin iyi olacağını düşünmek pozitif ve güzel düşünmek önemli, eğitim sistemimizin bazı bölgelere ulaşamaması yeterli şekilde sağlanamamasını ortaya çıkardı. Eğer şu an Türkiye’de her bireyin eğitim almasını sağlayabilirsek, o gençlerin her birisinden farklı bir bilgi, farklı bir yapı, farklı bir kültürü yeni sanal dünyaya aktarabiliriz. Ama şu an o altyapıyı bir an önce hazırlamak lazım. Bu süreci şu an biz yönetebiliyor muyuz? Umarım yönetebiliyoruzdur. Ama baktığımızda Anadolu’nun bir yanında eğitim almaya çalışan gençlerimiz ile İstanbul’da eğitim alan gençlere aynı eğitimi vermemiz lazım. Türkiye Cumhuriyeti kurulduğunda hazırlanan sistem nasıl ki bu günlerimize ışık tuttuysa bizimde önümüzdeki yüzyıla ışık tutacak sistemi geliştirmemiz çok çok önemli. O zaman Türkiye beklenilen o yerde olacaktır.
