İstanbul Bilgi Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği mezunuyum. Üniversite ve iş hayatım boyunca farklı projelerde ve farklı sektörlere yer almak kariyerimde çok güzel kapılar araladı. Farklı projeler farklı sektörler, kendinizi her an daha da geliştirmeyi, öğrenmeyi araştırmayı da beraberinde getiriyor. Özellikle bizim sektör çok geniş bir alan olduğundan, hemen hemen her sektörde varlık gösterebildiğinden proje çeşitliliğide bununla doğru orantılı olarak büyüyor.
Peki Proje Yönetimi Nedir?
Proje Yönetimi en basit tabir ile bir projenin hedef ve amaçlarına ulaşabilmesi için tüm planlamaların eksiksikiz ve doğru bir şekilde yapılabilmesidir. 3 lü kemik kadro dediğimiz; zaman, kalite ve maliyetin birbiri ile doğru orantılı bir şekilde yönetilebiliyor olması gerekir. Şöyleki siz bir ürünü istenilen zamanda yetiştirdiniz fakat kaliteli bir ürün ortaya çıkarılamadı dolayısı ile bu proje başarısızlık rolü üstlenmiş olur. Bilgi teknolojolileri projeleri maliyetli projelerdir. Özellikle yazılım projeleri çok yüksek maliyet doğurabilen projelerdir. Dolayısı ile zaman ve kalite yönetimi ile birlikte maliyet yönetiminin de rolü proje yönetiminde büyük etken sahibidir.
Projelerde en önemli faktörlerden birisi kaynak yönetimidir. Burada bahsettiğim kaynak, insan kaynağı aslında. Projelerlere göre ekipler oluşturulup o ekipler ile yola çıkılır. Böylelikle projeye uygun rol ve sorumluluklara sahip olabilecek kaynak planlaması yapılır. Eğer yeterli ya da uygun değil ise kaynak tedariği yapılması gerekir.
Projenin başından sonuna kadarki tüm süreç ve detayları dökümante edilerek ilerleriz. Yaygın olarak kullanılan benimde tercih ettiğim uygulamalardan biri olan Jira ve Confluence ile proje yönetim ilkelerini kolaylıkla uygulayabiliyoruz.
Projelerde proje yöneticisinin rolü nedir?
Projelerde proje yöneticisinin rolü, projenin başından sonuna kadar sürecin doğru bir şekilde yönetilerek, projenin hedeflerine ulaşmasını sağlamak. Bu tabii ki projenin büyüklüğüne ve sektörüne göre değişkenlik gösterebilir.
Asıl temel rollerin başında planlama gelir. Proje planlalamarında hedeflerin belirlenmesi, bu hedefler doğrultusunda gerekli analizler yapılarak projenin ilerlemesini takip etmek için bir zaman çizelgesi çıkarılır. Bu çizelgeye uyulabilmek adına tüm sorumlulukları üstleniyoruz.
Bir diğer rolü organizasyon. Yani proje ekibinin oluşturulması ve ekip üyelerine uygun rol ve sorumlulukların atanması bir diğer önemli rollerinden diyebiliriz. Çünkü doğru koordinasyon, doğru aktarım işin doğru yapılabilmesinde büyük rol oynamaktadır. Ayrıca projede kullanılacak donanım kaynaklarının da eksiksik organize ediliyor olması gerek. Tabii bu yine aynı şekilde yapılan projeye ve projenin büyüklüğüne göre değişebilir.
En önemli diğer bir rolü ise iletişim. Projenin tüm paydaşları arasında etkili iletişim, projenin ilerlemesi, hedef ve sorumlulukların yönetilebilmesi ile doğrudan etkilidir. Burada iletişim sadece proje ekibi ile değil, paydaşlar ile doğru iletişim kurulması talep edilen projenin analizini doğru ve eksiksik yapılabilinmesine destek sağlar.
Proje yöneticisi aynı zamanda takım yönetimi gibi rolede sahiptir. Burada ekibin motivasyonunu ve performansını artırmak için liderlik rolünü de üstlenir. Ekip içi düzenli iletişimin kurulması, sorun ve problemlerin çözülmesinde destek olup gerektiğinde yönlendirmeler yapar. Ayrıca ekip üylerinin proje çerçevesinde rol ve sorumluluklarına göre, kişilerin yeteneklerini geliştirmek ve verimliliklerini artırabilmeleri adına eğitim ve destek sağlar.
Proje yöneticisi özellikle projenin başında karşılaşabileceği riskleri değerlendirir ve oluşabilecek durumlara karşı önlem alır. Projenin ilerleyişine göre karşılaşılabilecek risklere karşılık, risklerin etkisini azaltmak için stratejiler geliştirmeli ve kriz durumlarında çözüm üretebilmelidir. Bir proje yöneticisinin projedeki en kilit rolü bu diyebiliriz aslında. Kriz anında gerekli çözümü üretebilmek, projenin hedef ve başarısında herhangi bir şaşma olmadan yola devam edebilmek. Karşılaşılan krize göre değişebilir fakat, bir projede en zor ve en kilit görev gerçekten bu diyebilirim.
Proje yöneticisi projenin kalite standartlarını karşıladığından emin olmak durumudadır. Çünkü bir ürün veya hizmetin müşterinin beklentilerini karşılayıp karşılamadığına dair sürekli kalite kontrolü yapar. Beklentinin aksine oluşabilecek durumlarda kalite iyileştirme faaliyetlerini planlayarak bunun uygulanmasını sağlar.
Aslında proje yöneticisi görev ve sorumlulukları ile bir projenin başından sonuna kadar, projenin hedef ve amacına eksiksiz ve doğru bir şekilde ulaşabilmesi için büyük rol sahibidir. Bu rolü hakkı ile yerine getirebilmek, projelerin başarı ile tamamlandığını görebilmek bizleri elbetde mutlu ediyor.
Proje yönetiminde tercih ettiğiniz metodojiler nelerdir?
Proje yönetiminde yapılan işe ve sektöre göre farklı metodojiler uygulayabiliyorsunuz. Mesela yeni bir yazılım ürünü oluşturulmasına yönelik bir proje ile, var olan bir yazılım ürününün projesini yönetmek çok farklı metodojiler tercih etmenizi gerektirebiliyor.
En çok tercih edilen metodojilerden olan agile metodojileri benimde tercih ettiğim ve projelerimde sıklıkla kullandığım metodolidir.
Nedir bu Agile metodolojisi? Nasıl uygulanır?
Agile metodolojileri hızlı, esnek ve müşteri odaklı bir yaklaşımla yönetmeyi amaçlayan, içinde birden çok yönetim yöntemi barındıran bir prensib bütünü diyebiliriz. Bu metodolojinin yönetim teşviği şu şekilde; projeyi tasklar diye nitelendirdiğimiz küçük paraçalara bölerek, bu parçaların hızlı bir şekilde geliştirilmesini, değerlendirilmesini ve bu doğrultuda müşteri geri bildirimine dayalı olarak yeniden ölçeklendirilebilmesini sağlar. Yani iyileştirmeler, yeniden düzenlenebilen talepler ile ilerlenerek asıl hedefe ulaşabilmeyi destekler.
Agile metodolijilerinden en popüler ve yaygın olarak kullanılan yöntem “Scrum” aslında. Scrum’da projeler belirli bir zaman ile sınırlı çalışma periyodu olan “sprint”ler ile yönetilir. Her sprint, müşterinin geri bildirimleriyle değerlendirilen tamamlanmış bir ürün özelliği veya parçası oluşturmayı hedefler. Parçalara bölünmüş projenin sprintler sonundaki ara çıktıları ile projenin gidişatını kolaylıkla öngörebiliyor ve gerekli müdahalelerde bulunabiliyorsunuz.
Mesela agile metodolojisinden farklı olarak kullanılan başka bir yönetim şekli “Waterfall” yönetim şeklidir. Genellikle geleneksel bir metodoloji olan bu yönetim lineer bir yaklaşım izler. Şöyleki bu yönetim şeklinde gereksinim analizi, tasarım, kodlama, test ve dağıtım gibi belirli bir sıra ile ardışık aşamalar tamamlanarak ilerleniyor. Her bir aşama, bir sonraki aşamanın tamamlanmasını beklediğinden sınırlı esneklik sağlanarak ilerleniyor. Çünkü bu yönetim şeklinde değişikliklerin yönetimi zor oluyor ve birden fazla aşama tamamlanmış olarak gelindiğinden, maliyet ve zaman alıcı olabiliyor. Dolayısı ile bu yönetim şeklinde ilerlediğimiz projelerde bizde olabildiğince minimum esneklik payıyla ilerlemek durumundayız. Bu yönetim şeklinin kötü bir yanı diyebilirim aslında buna, müşteri geri bildirimi çok farklı bir durum olmadığı sürece son aşamalarda alınır. Böylelikle değişiklik talep edilmesi neredeyse mümkün olamıyor.
Peki bu iki yöntem arasındaki fark nedir neye göre bu yöntemler tercih edilir?
Waterfall ve Scrum arasındaki fark şöyle aslında, Waterfall’ın lineer, plan odaklı ve değişikliklere az esneklik sağlayan bir yaklaşımı benimserken, Scrum’ın esnek, iteratif ve müşteri geri bildirimine dayalı bir yaklaşımı benimsemesidir. Scrum, hızlı değişen taleplere uyum sağlamak için daha uygundur, Waterfall ise daha önceden belirlenmiş ve daha az değişken olan projeler için tercih edilebilir. Her iki metodoloji de farklı projeler ve ekipler için uygun olabilir, ancak iş gereksinimleri, proje karmaşıklığı ve müşteri etkileşimi gibi faktörlere göre değişkenlik gösterebilir. Genel itibari ile waterfall yönetiminde olan projelerin başarısız olma ihtimali çok daha yüksek olabiliyor. Bazı projeler çok uzun soluklu projeler olabiliyor ve karşı taraf eğer bir ara çıktı görmeden projesinin yalnızca bitişini beklediğinde bir panik edası olabiliyor. Haklılık paylarıda var elbetde. Çünkü özellikle yazılım projeleri çok maliyetli projeler olduğundan ara çıktı alarak ilerlemek, iyileştirmeler yaparak ilerlenebildiği için hem ürünün daha kaliteli olmasını hem de müşteriyi panik havasına sokmamayı sağlıyor.
Doğru metolojilerin uygulanması, hedef ve amaçların doğru belirlenmesi ile başarılı projeler elde edebiliyoruz. Yalnız başarı asla tek kişilik bir yolculuk değildir. Başarı ekip işidir. Genel itibari ile çok kalabalık ekipler ile çalışıyoruz, doğru koordinasyon, etkili iletişim ile başarılarımızı ekiplerimiz ile sağlıyoruz.
Instagram:tasmerve
Twitter: tasmervee
