Uluslararası ticarette her geçen gün yeni gelişmelerin kaydedildiğini, yeni pazarlar ve yeni müşterilerin oluştuğunu görmekteyiz. Küresel gelişmeler kapsamında dijital ticaret, yeşil ticaret, hizmet ticareti, sosyal medya ticareti, teknoloji yatırımları, madenler, enerji, sağlık, turizm, yapı ve inşaat, bölgesel ticaret veya küresel ticaret derken birkaç saniye için hayal kuracak olursak, çok farklı ülkeler ve yeni pazarlar gözümüzden geçiyor. Bu pencereden bakıldığında yeni fırsatlar bulup Çin’de mal alıp satmayı veya Afrika’yı veyahut ta Avrupa pazarlarında nasıl para kazanabileceğimizi hayal edebilir ve aslında hayal edebildiğimiz her şeyi yapabiliriz. Gelişmekte olan teknolojik imkânlarla bugün her yere ulaşabiliyor ve herkesle ticaret yapabiliyoruz yeter ki iyi bir iş planımız ve ufkumuzu açıp bize yol gösteren konularında tecrübeli ve uzman kişilerden oluşan bir takımımız olsun.
Bu yazıyı okuyorsanız, uluslararası ticarete ilgi duyan birisinizdir. Bu yazı, uluslararası ticarette yeni hedefler bulup işlerini geliştirmek isteyen iş insanlarına naçizane bir parça fayda sağlamak amacıyla kaleme alınmıştır. Uluslararası ticaretin sunduğu fırsatlar içinde yeni hedefler belirlemeniz halinde iş hayatınızın gelişmesi ve hayal ettiğiniz başarıya ulaşmanız mümkündür. Bu hedefler; finansal hedefler örneğin satış hacmi, karlılık, pazar payı hedefleri, müşteri sayısı, yeni pazarlara giriş veya ürün çeşitlendirme gibi olabilir. Ancak, her halükarda belirlenecek olan hedefleriniz ölçülebilir, gerçekçi, ulaşılabilir, zaman odaklı ve stratejinize uygun olmalıdır. Uluslararası ticaret denilince akla gelen popüler alanlar; otomotiv, teknoloji, gıda ve tarım, moda ve tekstil, enerji, finans, eğitim, sağlık, danışmanlık, turizm gibi hizmet sektörleri olarak sayılabilir. Doğal olarak sektörler arasında farklılıklar olabilir ve ticaretin yoğun olduğu yerler zamanla değişebilir. Yeni hedefleri, araştırmalarınıza, potansiyel müşteri taleplerine, rekabet durumu ve büyüme potansiyeli gibi faktörlere dayanarak seçmeniz sizi doğru tercihlere ulaştıracaktır.
Başarıya giden yol, atacağınız ilk adım ve bu adımı izleyecek doğru adımlarınıza bağlıdır. İyi hazırlanmış bir iş planı uluslararası ticarette başarıyı sağlayabilecek en önemli unsurlardan biridir. Bu plan sizin gelecekte atacağınız adımların ve bu adımları atarken yapmanız gereken iş ve işlemlerin belirlenmesinde çok fayda sağlayacaktır. Zira böyle bir plan hazırlama yoluyla hem kendi kaynaklarınızı ve finansal gücünüzün boyutunu görebilecek hem de yeterlilik ve eksikliklerinizi açık bir şekilde belirleyebileceksiniz. Uluslararası ticaret alanında büyümeye yönelik bir plan oluşturulduktan sonra işletmenin strateji ve eylem planlarının da oluşturulması gerekmektedir.
Biliyoruz ki, hayaller olmadan yaşanamaz ve hayalleri gerçekleştirmenin tek yolu çalışmaktır. Dünyaya açılıp yeni müşterilere ulaşma her şeyden önce doğru stratejilerin uygulanmasına bağlıdır. Uluslararası ticaret alanında işletmelerin büyüme stratejilerini oluşturduktan sonra yeni ve doğru hedefler belirleyip sürdürülebilir yatırımlar yapma yoluyla başarı sağlamaları mümkündür. Her işletmenin büyüme veya gelişme stratejisi kendine özgü olmalıdır. Her bir hedefiniz için bir veya birden fazla ve hatta yerine göre farklı alternatifleri olan stratejiler ve eylem planları geliştirilmelidir. Tasarladığınız strateji; ihracat, acentelik, distribütörlük, ortak girişim, lisanslama veya yerel bir şirket satın alma gibi farklı yöntemleri içerebilir. Seçeceğiniz pazar giriş stratejisi, işletmenizin kaynakları, yetenekleri, hedefleriniz ve pazarın dinamiklerine uygun olmalıdır.Doğru hedef belirleyip doğru adımların atılması öncelikle doğru kişilerden oluşan bir takımın kurulmasıyla başlamaktadır. Aksi halde, zaman ve para kaybı gibi sonuçları olabilecek riskler yaşanabilir. Yabancı bir ülkedeki hukuk düzenini, rakiplerinizi ve gerektiğinde işbirliği yaparak büyümenize yardımcı olacak şirketleri veya ortaklık koşullarını tek başımıza öğrenmemiz oldukça zor olacaktır. Bu kapsamda, fırsatların öngörülmesi ve doğru zamanda atılım yapılması ancak basiretli bir ekip çalışmasıyla mümkün olacaktır. Bu ekibin yapacağı çalışmaları; pazar araştırması ve pazarlama teknikleri, rekabet ve risk analizi, lojistik ve taşımacılık koşullarının değerlendirilmesi ile hukuki faktörlerin belirlenmesi şeklinde dört ana başlık altında özetleyebiliriz.
Uluslararası ticarette planlama yapıldıktan sonraki ilk adım sayılabilecek “pazar araştırması” yoluyla sadece kültür farklılıkları ve tüketici davranışları değil farklı hukuk düzenlerinden kaynaklanan veya yeni yapılan ticari anlaşmalarla ortaya çıkan fırsatlar da belirlenmelidir. Hangi pazarda hangi reklam ve tanıtım tekniklerinin uygulanabileceğinin tespit edilmesinin yanı sıra bunların hukuk kurallarına uygun şekilde yürütülmesi gerekir. Böylelikle, reklam koşullarından tanıtım toplantılarına ve işbirliği anlaşmalarından resmi işlemlerin yürütülme yöntemlerine kadar birçok alanda rehberlik sağlanabilecektir. Hedeflediğiniz yabancı pazarda yerel iş ortakları bulmak için araştırma yapın veya ticaret fuarları, iş etkinlikleri gibi platformlarda bağlantılar kurun. İyi bir yerel iş ortağı, yerel pazarın dinamiklerini ve iş yapma kültürünü anlamada size yardımcı olabilir ve yerel ağlara erişim sağlar. Ayrıca, hukuk kurallarına uygun şekilde kullanılacak internet ve dijital pazarlama araçları, yeni pazarlara erişmenin etkili yolları olarak tarif edilebilir.
İhracat yapan şirketlerin tercih ettikleri pazarlar ve ihracat potansiyeli yüksek olan sektörler hakkında bilgi edinmek önemlidir. Ülkelerin ihracat verileri ve raporlarını incelemek suretiyle, hangi ülkelerin potansiyel olarak ilginizi çekebileceğini belirleyebilirsiniz. Ülkeler arasındaki politik problemler nedeniyle zaman zaman ticaret savaşlarının yaşandığını müşahede etmekteyiz. Ticaret savaşlarında yaşanan vergi engelleri veya vergi artışları veyahut da vergi indirimleri iş hayatınızı etkileyecek çok önemli hususlardır. Bu savaşlar sorunlarla birlikte ticaret hayatında fırsatlar da sunmaktadır. Tabii ki burada fırsat derken malların fahiş fiyatlarla satılmasını veya karaborsa koşullarının oluşturulmasını kastetmiyoruz. Burada önemli olan yeni müşterilerin bulunması ve farklı ülkelerdeki ihtiyaçları karşılamanın yanı sıra ticaretimizi geliştirme imkânlarının değerlendirilmesidir.
Yurt dışı pazarlarda başarılı ve alanınızda tercih edilebilir olmanız sizin ürün veya hizmetlerinizin müşteriler tarafından aranan standartları karşılamasına bağlıdır. Uluslararası pazarda rekabet gücüne sahip olabilmek için kaliteli ürün ve hizmet sunmak önemlidir. Ürünlerinizin uluslararası standartlara uygunluğunu sağlayın, müşteri beklentilerini karşılayacak nitelikte ürünler sunun ve müşteri memnuniyetine odaklanın. Kalite kontrol süreçlerini güçlendirin ve sürdürülebilir bir kalite yönetim sistemi oluşturun. Her ülkenin kalite standardı farklı olabilir. Afrika ülkelerinde farklı standartlar varken Avrupa Birliğinin standartları farklı olabilir. Tercih edilen ülkeler veya ülke malları zaman zaman değişebilir. Bu standartları karşılamak için hem pazarlara hem ülkelerin koşul ve kurallarını bilmemiz gerekmektedir. İhtiyaçları karşılayan bir ürün veya hizmet sunmanın yanı sıra, yerel pazarın kültürel, dil veya teknik gereksinimlerine uyum sağlamak için adaptasyonlar yapmanız gerekebilir.
Yabancı ülkelerde farklı kültürlerle çalışabilmenizi sağlayacak iletişim becerilerinin geliştirilmesi ve müşterilerle aynı dilde konuşulabilmesi çok önemlidir. Unutmayın ki, sadece yazılı iletişim değil zaman zaman yapılacak sözlü iletişim sizin iş hayatınıza çok katkı sağlayacaktır. Resmi yazışma dili ile mesajlaşıp konuşmanın yanı sıra karşı tarafın keyif alabileceği bir sohbet ortamında iş konuşması yapabilme becerisi işlerinizi kolaylaştıracaktır. Sizin için gerekli olan yabancı dilleri öğrenmek için yeterince zamanınızın olmadığını veya atılım yapmak için hazırlanırken dil öğrenmeyle vakit geçiremeyeceğinizi düşünüyorsanız, size danışmanlık yapacak uzmanların yabancı dil bilen kişiler olmasına dikkat ediniz. Başarılı bir iletişim olmadan başarı sağlanamaz. Teknik bilgisine ihtiyaç duyduğunuz kişilerin diğer ülkelerde aynı işi yapan veya sizin ortak çalışma yapacağınız kişilerle aynı dili konuşabilmesi başarı için hayati derecede önemlidir. Google üzerinden yapılan tercüme yoluyla başarı sağlanabilmesi pek mümkün görünmemektedir.
Birlikte çalışacağınız kişilerin uluslararası deneyimi olan teknik personel ve hukukçulardan oluşmasına dikkat etmeniz önemlidir. Sahaya inerken onların tecrübe ve bilgi birikimleri sizin yarışa avantajlı başlamanızı sağlayacaktır. Uluslararası çalışma deneyimi olan teknik personel ve Avukatlar genellikle küresel bir iş ağına sahip olup farklı ülkelerdeki işletmelerle ilişkiler kurmuşlardır. Bu ağlar, işletmelere uluslararası ticarette fırsatlar sunup potansiyel iş ortakları, müşteriler veya tedarikçilerle bağlantılar kurabilir. Bu kapsamda küresel bilgi, sınır ötesi işlemlerde rehberlik, kültürel farklılıkları yönetebilme ve uyuşmazlıkların çözümü konularında fayda sağlanabilir.
Rekabet ve risk analizi yapılırken başka ülkelerin hukuk sistemleri hakkında bilgi sahibi olmak çok önemlidir. Uluslararası ticaretteki riskler, finansal kayıplar, hukuki sorunlar, politik ve ekonomik istikrarsızlık, lojistik sorunlar gibi çeşitli alanlarda ortaya çıkabilir. Özellikle yeni pazarlara girildiğinde, kültürel farklılıklar, dil bariyerleri ve iş yapma alışkanlıklarındaki farklılıklar gibi risklerin maliyeti söz konusu olabilir. Her ülkenin kendine göre kültürü ve değer yargıları vardır. Bunların hepsini oturduğumuz yerden ancak danışmanlar kullanarak öğrenebilir ve gelecekte ortaya çıkma ihtimali olan riskleri azaltabiliriz. Gerçekleşme ihtimaline göre risklerin belirlenip analizlerin yapılması ve buna göre yol haritamızın ve aynı zamanda alternatif planların belirlenmesi gerekmektedir.
Günümüzde birçok devlet uluslararası ticareti desteklemekte ve gelişme için fırsatlar sağlanmaktadır. Yurt dışına açılarak ticaret yapmayı hedefliyorsanız, Ülkemizde ihracat yapmayı eden devlet destekleri, ihracatçılara sağlanan teşvikler, vergi avantajları, finansal destekler, eğitim programları gibi imkânları araştırıp öğrenmeniz gerekecektir.
Risk analizinin yanı sıra, alternatif planların oluşturulması kapsamında kademeli olarak alınabilecek tedbirlerin belirlenmesi ticaret hayatınızın devam etmesini sağlayacaktır. Pazarın büyüklüğü, potansiyel müşteri tabanı, rekabet durumu, yerel düzenlemeler ve tüketici tercihleri gibi faktörleri analiz edilmelidir. Bu araştırmalar, ürün veya hizmetinizin talep göreceği ve rekabet edebileceği en uygun pazarları belirlemenize yardımcı olur. Uluslararası ticaret alanında danışmanlık hizmeti alabileceğiniz hukukçular, olası riskleri önceden belirleyip size risk yönetimi stratejileri sunabilir. Hukukçular, ticari sözleşmelerin hazırlanması, müzakerelerin yapılması ve uyuşmazlık çözümü gibi aşamalarda riskleri minimize etmek ve işinizi korumak için önemli bir rol oynamaktadır. Zira her ne kadar pazar koşulları iyi tespit edilip, riskler belirlenip taşıma işleri kusursuz yerine getirilirse de hukuki konularda yapılacak bir hata bunların hepsini boşa çıkarabilir. Dijital pazarlama, sosyal medya ve yerel medya alanlarında kuralları öğrenin, etkinlik kanallarını kullanarak markanızı ve ürünlerinizi tanıtın. Ülkeler arası ticarette haklarımızın savunulabilmesi veya alacaklarımızın tahsil edilebilmesi uluslararası ticaret hukuku kurallarının iyi bilinmesine bağlıdır. Dolayısıyla, hukuki faktörler uluslararası ticaret hayatında yapılacak ekip çalışmasının her alanında önemli olacaktır. Markalaşın, patent haklarınızı koruyun, fikri mülkiyet haklarınız kayıt edilip korunsun ve hukuki sorun yaşanması halinde haklarınız başka ülkelerde de savunulabilsin.
Dünya’ya açılmaya ve farklı ülkelerden müşteriler bulup para kazanmaya karar vermiş olan bir iş insanının atması beklenen bir sonraki adımı “lojistik ve taşımacılık koşullarının değerlendirilmesi” safhasıdır. Ürün ve hizmetlerin taşınması, depolanması ve gümrüklenmesi konularında yaşanabilecek iklim koşulları veya hukuk sistemlerinden kaynaklanan farklılıkların ve risklerin önceden belirlenip tedbir alınması başarıya ulaşmanızı sağlayacaktır. Her ülkede taşıma koşulları ve masrafları farklı olabileceğinden kimin hangi sorumluluğu yükleneceğinin sözleşmeler kapsamında net olarak ortaya konulması gerekir. Ayrıca, ülkeler arasındaki ithalat ve ihracat rejimlerinden kaynaklanan farkları bilmek sizleri hata yapıp zarar etmekten koruyacaktır. Bu bağlamda, yerel distribütörler, acenteler veya lojistik sağlayıcılarla işbirliği yaparak yerel pazarlarda daha etkin bir varlık oluşturabilirsiniz. Lojistik süreçlerinizi optimize ederek ürünlerinizi zamanında ve güvenli bir şekilde hedef pazarlara ulaştırabilirsiniz.
Dış ticaretin finansal yönünü iyi yönetmek, uluslararası ödeme yöntemleri, döviz riski yönetimi, ihracat kredileri gibi finansal konuları doğru bir şekilde ele almanız önemlidir. Uluslararası ticaret için gerekli kaynaklarınızı belirledikten sonra planlamaya geçebilirsiniz. İhtiyacınız olan kaynaklar; finansal kaynaklar, insan kaynakları, üretim kapasitesi, dağıtım ağı, pazarlama ve satış yetenekleri gibi unsurları içerir. Kaynakların doğru bir şekilde tahsis edilmesi, uluslararası ticarette başarılı olmanızı sağlayacaktır. Bu kapsamda dikkate alınması gereken maliyetler de söz konusudur. Uluslararası çalışma için maliyetler, birçok faktöre bağlı olarak değişebilir. Bu faktörler arasında hedeflenen ülke, iş sektörü, çalışma koşulları, vize ve iş izni masrafları, seyahat giderleri, yaşam maliyetleri ve diğer harcamalar yer alır. Bazı durumlarda, uluslararası çalışma için önemli bir sermaye gerekebilirken, diğer durumlarda ise maliyetler daha düşük olabilir.
Yabancı ülkelerde ticari ilişkilerin kurulması kadar bu ilişkilerin sürdürülebilmesi ve sonuçta başarıya ulaşabilmeniz çok önemlidir. Uluslararası ticarete ilişkin sözleşmelerin hazırlanması ve uluslararası iş ilişkileriyle birlikte gerektiğinde ortaklıkların kurulması veya gerektiğinde bozulması konularında hukukçularla çalışmak işlerinizin güvenle yürümesini sağlayacaktır. Uluslararası çalışabilen hukukçular, işletmelerin uluslararası sözleşmelerin hazırlanması ve müzakereler sürecindeki yanlarında yer alır. Sözleşmelerin doğru ve kapsamlı bir şekilde hazırlanması, tarafların haklarını ve sorumluluklarını netleştirmek için önemlidir.
Çok iyi pazar çalışması yapıp çok sayıda müşteri bulsak ve ne kadar çok sipariş alsak ticaretimizin güvenliğini ve satacağımızın malın bedelini alamadıktan sonra hiçbir gelişme sağlayamayız. Yapacağımız ticaretin hayal ettiğimiz şekilde yürümesini doğru hukuki metinler güvence altına alabilir. Bu noktada, gerektiği gibi hukuki ilişkiler tesis edemezsek bütün çalışmalarımız boşa gidebilir ve hatta ticari hayatımızın bitmesi söz konusu olabilir. Unutmayalım ki, sürekli olarak gelişip şartları her geçen gün değişen uluslararası ticaret hayatında başarı sağlamak ancak doğru danışmanlarla çalışıp, doğru tavsiyeler ışığında zarar etmemek suretiyle gereksiz masraf ve kayıpları önlemek yoluyla mümkün olabilecektir.
Bol kazançlı, bereketli ve hukuki sorunlarla karşılaşmayacağınız bir iş hayatı diliyorum.
